Μια ιδιαίτερα εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη εισήγηση κατέθεσε στο σημερινό Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, ο δικός μας Δήμαρχος Αιγιαλείας Δ. Καλογερόπουλος, που είναι και Πρόεδρος της Επιτροπής ΕΣΠΑ. Σε αυτή την περίοδο που σύσσωμη η Τ.Α. με τα συλλογικά της όργανα διεκδικούν την ισότιμη συμμετοχή στον σχεδιασμό και την εφαρμογή του ΕΣΠΑ, τέτοιες εμπεριστατωμένες και ολοκληρωμένες τεχνοκρατικά εισηγήσεις, αναβαθμίζουν τον διαπραγματευτικό λόγο του θεσμού και ενδυναμώνουν την παρουσία του στον πολιτικό στίβο απέναντι στην Κεντρική Διοίκηση. Με τις συγκεκριμένες προτάσεις, η Τ.Α. πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, προβάλλοντας επιχειρησιακή ωριμότητα και προτείνοντας “ best practices “. Συγκεκριμένα, παρουσιάζει εναλλακτικά στα συναρμόδια Υπουργεία, δύο αντιπροσωπευτικά μοντέλα επιχειρησιακής εφαρμογής που είναι δοκιμασμένα με επιτυχία στο παρελθόν.
Πρώτη πρόταση: «Το Μοντέλο των Έξυπνων Πόλεων»
Προτείνεται να εφαρμοστεί στις προσκλήσεις των Υπουργείων που είναι αρμόδια για τα Τομεακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027 και για τα Προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Χαρακτηριστικά του μοντέλου αυτού είναι η έκδοση ενιαίων και συνολικών Προσκλήσεων για τη χρηματοδότηση των Δήμων. Επίσης προβλέπεται να υπάρχουν πρότυπα για τις δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν και ελάχιστο “πλαφόν” για κάθε Δήμο (και για τους πολύ μικρούς).
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεσμεύτηκε ότι θα στείλει τα σχέδια Προσκλήσεων ώστε να διατυπωθούν οι προτάσεις μας στις Προσκλήσεις αυτές πριν δημοσιευτούν και διεκδικούμε να συμμετέχει εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ στην Επιτροπή Αξιολόγησης, όπως συμμετέχει στην Επιτροπή Αξιολόγησης του Προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης».
Ενδεικτικά τέτοια τομεακά προγράμματα που εκτελούνται σε όλη την επικράτεια είναι :
> Πρόγραμμα έργων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης δημοτικών κτιρίων (περιλαμβανομένων σχολικών κτιρίων), εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, αντλιοστασίων, κολυμβητηρίων, μονάδων αφαλάτωσης και έξυπνων συστημάτων φωτισμού των δημοσίων χώρων.
> το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το Πρόγραμμα έργων αξιοποίησης ΑΠΕ από τους Δήμους (φωτοβολταϊκά, αιολικά, παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο, μικρά Υ/Η έργα κλπ.) για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών κτιρίων, εγκαταστάσεων και δικτύων.
> το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το Πρόγραμμα έργων διατήρησης και προστασίας σε εγκεκριμένες προστατευόμενες φυσικές περιοχές με εγκεκριμένα σχέδια προστασίας, έργων προστασίας της βιοποικιλότητας και πράσινων υποδομών στο αστικό περιβάλλον.
> το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το Πρόγραμμα Βελτίωσης της Οδικής Ασφάλειας.
> το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για το Πρόγραμμα έργων αγροτικής οδοποιίας.
> το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας για το Πρόγραμμα έργων πρόληψης πυρκαγιών σε αστικά και περιαστικά δάση, έργων αντιπλημμυρικής προστασίας και προμήθειας δημοτικού εξοπλισμού.
> το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για το Πρόγραμμα ενίσχυσης των κοινωνικών δομών, υποστήριξης ατόμων με αναπηρία και κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων ομάδων.
> το Υπουργείο Παιδείας για το Πρόγραμμα υποστήριξης των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης των Δήμων (δομές, εκπαίδευση εκπαιδευτών, προγράμματα δια βίου μάθησης).
Εάν η εφαρμογή κάποιων από τα ανωτέρω Προγράμματα αποκεντρωθεί στις Περιφέρειες, τότε εφαρμόζεται η δεύτερη πρόταση.
Δεύτερη πρόταση: <<Το Μοντέλο των Υποδομών Λυμάτων>>
Τα Υπουργεία, έργα αρμοδιότητας των οποίων εντάσσονται στα Περιφερειακά Προγράμματα, να εφαρμόσουν το «Μοντέλο των Υποδομών Λυμάτων». Η επιλογή αυτή όχι μόνο θα διασφαλίσει τον επιτελικό ρόλο των Υπουργείων στην εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών τους και την ικανοποίηση των “αιρεσιμοτήτων”, αλλά εκτιμούμε πως θα βρει σύμφωνη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Περιφέρειες θα πρέπει να δεσμευθούν για τη χρηματοδότηση των 13 Περιφερειακών Προγραμμάτων, ανά κάθε τομέα πολιτικής.
Τα στοιχεία που συγκροτούν το Μοντέλο αυτό είναι :
1. Προγραμματική Σύμβαση των αρμόδιων Υπουργείων (Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης και Εσωτερικών) με την ΕΝΠΕ, την ΚΕΔΕ και την ΕΔΕΥΑ.
2. Ένα Εθνικό Πρόγραμμα και 13 Περιφερειακά Προγράμματα
3. Κοινή Επιτροπή Καθοδήγησης από τους συμβαλλόμενους
4. Τεχνική Γραμματεία στη ΜΟΔ που υποστηρίζει την Επιτροπή Καθοδήγησης και παρέχει υποστήριξη στους Δήμους και τις ΔΕΥΑ για την υλοποίηση των έργων τους.
5. Χρηματοδότηση των έργων, τόσο από το Εθνικό Πρόγραμμα (δηλ.το ΥΜΕΠΕΡΑΑ), όσο και από τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) και επικουρικά από το Πρόγραμμα "Αντώνης Τρίτσης”.
6. Δύο Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα (ΟΠΣ) παρακολούθησης των Προγραμμάτων
Συστηματική συμμετοχή εκπροσώπων της E.E. (της D.G. Regio) στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Παρακολούθησης.
Ενδεικτικά, τέτοια Περιφερειακά προγράμματα είναι :
> Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: Οι Περιφέρειες εφαρμόζουν τα ήδη εγκεκριμένα 13 Περιφερειακά Προγράμματα υποδομών λυμάτων, καθώς και έργων ύδρευσης (Δήμων και ΔΕΥΑ) που ετοιμάζει το Υπουργείο. Να εκπονηθούν τα 13 Περιφερειακά Προγράμματα έργων ύδρευσης και οι Περιφέρειες να κληθούν να τα εφαρμόσουν.
> Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: Με βάση το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ), οι ΦΟΔΣΑ εκπονούν ήδη τα 13 Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΔΣΑ) που θα εγκριθούν από τα Περιφερειακά Συμβούλια και οι Περιφέρειες να κληθούν να τα εφαρμόσουν.
> Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: Πρόγραμμα εναρμόνισης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Το Πρόγραμμα αυτό είναι εύκολο να περιφερειοποιηθεί και οι Περιφέρειες να κληθούν να το εφαρμόσουν.
Όσον αφορά τις δράσεις τεχνικής βοήθειας ύψους 100 εκατ. €, προτείνεται με το 50% του ποσού αυτού να χρηματοδοτηθεί ένα Πρόγραμμα ενίσχυσης της ικανότητας των δικαιούχων Δήμων και μελετητικής ωρίμανσης των έργων τους, υπό την εποπτεία της ΚΕΔΕ, με βάση σχέδιο που θα εκπονηθεί από την ΜΟΔ και την ΕΕΤΑΑ. Καθοριστικό για την επιτυχία των παραπάνω είναι να λυθεί το πρόβλημα της τεχνικής υποστήριξης των Δήμων (και ιδίως των μικρών ορεινών και νησιωτικών Δήμων) για να ωριμάζουν έγκαιρα τα έργα τους. Για το λόγο αυτό θεωρείται αναγκαίο να αναληφθεί πρωτοβουλία, σε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ και την ΜΟΔ, ώστε να διασφαλισθεί ο συντονισμός όλων των μηχανισμών τεχνικής υποστήριξης των Δήμων (ΕΕΤΑΑ, ΜΟΔ, Αναπτυξιακές Εταιρείες και Οργανισμοί, Δίκτυα Πόλεων).
Τέλος τονίστηκε ότι εάν η χώρα γεμίζει με Αναπτυξιακούς Οργανισμούς, χωρίς σχέδιο, τότε υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις, ότι θα μείνουν κουφάρια στα χέρια των Δήμων.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΣ ΤΗΣ ΠΕΔ. ΔΕ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ